Vitamine D-tekort moeder gelinkt aan schizofrenie bij kind

Pasgeboren baby’s met een tekort aan vitamine D lopen later in het leven een verhoogd risico op schizofrenie, toont Australisch en Deens onderzoek aan. Suppletie met vitamine D kan in sommige gevallen helpen de ontwikkeling van deze hersenaandoening te voorkomen. 

Vitamine D is niet alleen belangrijk voor gezonde botten, maar speelt als neurosteroïd ook een belangrijke rol in het groeiende en volwassen brein. Het speelt onder meer een zenuwstimulerende en –beschermende rol en kan de neurotransmissie en neurale plasticiteit veranderen. Steeds meer epidemiologische studies wijzen er dan ook op dat een vitamine D tekort wordt geassocieerd met psychiatrische stoornissen en neurodegeneratieve ziektes, waaronder schizofrenie. Schizofrenie is een hersenaandoening met symptomen als hallucinaties, waanbeelden en cognitieve stoornissen.

Een tekort aan vitamine D is een wereldwijd probleem en een foetus is volledig afhankelijk van de vitamine D status van de moeder. [1] In deze studie van The University of Queensland (UQ, Australië) en Aarhus University (Denemarken)  werd ontdekt dat pasgeborenen met een vitamine D tekort een 44 procent hoger risico hadden om op volwassen leeftijd te worden gediagnosticeerd met schizofrenie, in vergelijking met volwassenen met een normale vitamine D status. De studie is gepubliceerd in Scientific Reports. [2]

Verantwoordelijk voor 8% van schizofreniegevallen

De studie was gebaseerd op de bloedmonsters van 2602 Deense pasgeborenen tussen 1981 en 2000, die als baby een lage vitamine D status hadden en schizofrenie ontwikkelden als jongvolwassene. Deze bloedmonsters werden vergeleken met andere individuen die overeenkwamen qua geslacht en geboortedatum en die juist geen schizofrenie hadden ontwikkeld. Dit onderzoeksresultaat bevestigde de uitkomsten van een eerdere studie, eveneens uitgevoerd door UQ’s Queensland Brain Institute. [3]

De onderzoekers berekenden dat het neonatale vitamine D tekort waarschijnlijk verantwoordelijk is voor 8 procent van de schizofreniegevallen in Denemarken. Deze ontdekking kan in sommige gevallen helpen deze ziekte te voorkomen door het vitaminetekort in een zeer vroeg stadium van het leven te behandelen, geven zij aan. Dit is te vergelijken met foliumzuursuppletie, dat kan helpen spina bifida te voorkomen. 

Minder zonne-uren of gebruik van zonnebrandcrèmes

De onderzoeken bouwden voort op eerder onderzoek waarin aangetoond was dat er een verhoogd risico op schizofrenie is, wanneer iemand in de winter of lente geboren is en in land op hogere breedtegraad woont, zoals Denemarken. Dit leidde tot de hypothese van de onderzoekers dat de lage vitamine D status (door het gebrek aan zon) een mogelijke oorzaak kon zijn van het risico op schizofrenie. Zij meldden ook dat alhoewel Australië veel zonniger is, hier toch ook sprake kan zijn van vitamine D-tekort bij zwangere vrouwen, vanwege de gewoonte om de zon te mijden of om veilig te zonnen met zonnebrandcrèmes. 

Andere risicofactoren

Schizofrenie is geassocieerd met nog veel meer risicofactoren. Uit een ander onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat een menu met veel geraffineerde koolhydraten, suikers en verzadigde vetten ook een belangrijke risicofactor vormt. Een ongezond menu doet de productie van BDNF en NGF (neurotrofines, ofwel zenuwcelstimulerende factoren) afnemen, wat voor verminderde dendriet- en synapsvorming kan leiden en vervolgens tot de ontwikkeling van schizofrenie, zo vermeldt dit onderzoek. [4]

Bronnen

[1] Groves, N.J., Vitamin D as a neurosteroid affecting the developing and adult brain, Annu Rev Nutr. 2014;34:117-41. doi: 10.1146/annurev-nutr-071813-105557, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25033060 en http://www.naturafoundation.nl/monografie/vitamine_D.html

[2] Darryl W. Eyles et al, The association between neonatal vitamin D status and risk of schizophrenia, Scientific Reports (2018).  DOI: 10.1038/s41598-018-35418-z 

[3] John McGrath et al., Neonatal Vitamin D Status and Risk of Schizophrenia, A Population-Based Case-Control Study, Archives of General Psychiatry, 2010;67(9):889-894. doi:10.1001/archgenpsychiatry.2010.110 

[4] Peet M., Nutrition and schizophrenia: beyond omega-3 fatty acids. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids (2004, Apr;70(4):417-22), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15041037