Calciuminname bij zwangere vrouwen vaak onvoldoende

Ongeveer 60 procent van de zwangere vrouwen krijgt te weinig calcium binnen, blijkt uit een  onderzoek onder ongeveer 2.500 zwangere vrouwen in Limburg. Een adequate inname gedurende de zwangerschap is zowel voor de gezondheid van de moeder als kind van groot belang. 

Calcium is een mineraal en heeft als belangrijkste functie dat het stevigheid geeft aan het skelet en het gebit. Calcium helpt botontkalking op latere leeftijd tegengaan. Daarnaast zijn calciumionen in het bloed nodig voor de bloedstolling, een gezond zenuwstelsel, een goede werking van de spieren, een goede hartfunctie en een normale bloeddruk. 

Voor zwangere vrouwen geldt dat een adequate calciuminname het risico verkleint op vroeggeboorte, zwakke botten bij de baby en een te laag geboortegewicht. Daarnaast kan calcium een te hoge bloeddruk bij de aanstaande moeder voorkomen en het risico op pre-eclampsie verlagen. 

Calciuminname via voeding en suppletie onvoldoende

Het doel van deze studie van het Maastricht UMC+ en de Universiteit van Maastricht was om een inschatting te maken van de calciuminname via voeding en suppletie gedurende de eerste maanden van de zwangerschap. Die bleek onvoldoende: ongeveer 42% procent van de zwangere vrouwen kreeg minder dan 800 mg calcium per dag binnen, en 60% minder dan 1.000 mg. De resultaten zijn gepubliceerd in het European Journal of Nutrition. [1]

Voor het onderzoek vulden 2477 zwangere vrouwen (8 tot 16 weken zwanger) een online vragenlijst in. De data werden gebruikt om het gemiddelde calcium inname te berekenen via voeding en suppletie. Alhoewel supplementen in de vorm van multivitaminen een goede aanvulling zijn op het dagelijks voedingspatroon bevatten zij slechts een fractie van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium. Slechts 2 procent van de zwangere vrouwen slikten losse calciumtabletten. 

Zoals aangegeven bleek uit het onderzoek dat ongeveer 42% van de zwangere vrouwen minder dan 800 mg calcium binnenkregen. De onderzoekers wezen er verder op dat volgens de Nederlandse richtlijnen (ADH van 1.000 mg) zelfs 60 procent van de zwangere vrouwen een te lage calciuminname had via voeding en eventuele supplementen. [2]

Goed advies noodzakelijk

De onderzoeksresultaten bevestigen de noodzaak om tijdens de zwangerschap extra aandacht te besteden aan de calcium-inname. Een onderzoeker concludeert: "In principe kan alleen uit voeding voldoende van het mineraal worden gehaald, maar onze studie leert ons dat de praktijk toch weerbarstig is. Eventueel kunnen voedingssupplementen uitkomst bieden, maar daar is wel een goed advies bij nodig." 

Meer informatie over calcium

Waar zit calcium in?

Calcium zit bijvoorbeeld  in melk, melkproducten, kaas, granen, peulvruchten, groene groenten, koolsoorten, kelp, zeewier, sesamzaad, zonnebloempitten, garnalen, sardientjes en zalm. 

Bijzonderheden rond opname van calium

Oxaalzuur uit bijvoorbeeld spinazie, rabarber en snijbiet vermindert de opname van calcium in het lichaam. Ook fytinezuur uit granen en peulvruchten verhindert de opname van calcium. Hetzelfde geldt voor grote hoeveelheden vet en/of eiwit. Van zuivel wordt slechts 6% van de calcium opgenomen, omdat het gebonden is aan caseïne en veel fosfor bevat, en hierdoor eigenlijk een slechte calciumleverancier is. Het orthomoleculaire advies is dan ook om calcium vooral uit grote hoeveelheden (groene) groenten en koolsoorten, noten en zaden te halen, en beperkt uit zuivel, granen en peulvruchten. 

Hoeveel calcium hebben zwangere vrouwen nodig?

De aanbevolen hoeveelheid calcium voor (zwangere) vrouwen is 1.000 mg (bron: Voedingscentrum). Het orthomoleculaire advies is ruimer: tot 1.500 mg. 

Betrokken hormonen en vitaminen

De calciumspiegel wordt geregeld door twee hormonen: het parathormoon zet het maagdarmkanaal aan tot opname van calcium in het bloed en calcitonine zorgt ervoor dat calcium van het bloed naar de botten wordt getransporteerd. Vitamine D stimuleert de opname van calcium in het lichaam. Daarnaast speelt vitamine K2 ook een belangrijke rol in de calciumhuishouding. Bij suppletie van calcium moet dan ook zeker ook aan suppletie van vitamine D en K2 worden gedacht. 

Bronnen

[1] Jessica P. M. M. Willemse et al., Calcium intake from diet and supplement use during early pregnancy: the Expect study I, European Journal of Nutrition, pp 1–8, first online: 19 January 2019, https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00394-019-01896-8

[2] https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/te-weinig-calcium-multivitaminen-voor-zwangeren