Veroudering wordt gekarakteriseerd door een progressieve daling van de skeletspiermassa en -kracht. In gezonde mensen daalt de spiermassa 1% per jaar tussen 20 en 30 jaar. Dit verval versnelt vanaf 50 jaar. Deze versnelde daling staat bekend als sarcopenie, een geriatrisch syndroom dat omschreven wordt als verlies van zowel spiermassa als -functie, met als gevolg fysieke belemmeringen en een afname van kwaliteit van leven.
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de mechanismen die tot sarcopenie leiden. Verschillende studies wijzen inmiddels op de belangrijke rol van de mitochondriën en hun invloed op aan veroudering gerelateerde degeneratieve processen. Veel therapeutische behandelingen zijn dan ook al gefocust op de mitochondriën.
Vooral oxidatieve stress en ontsteking spelen een belangrijke rol in de bevordering van de veroudering van skeletspieren, waardoor vezels van skeletspieren geleidelijk hun bekwaamheid verliezen om niet-functionerende mitochondriën te verwijderen. Deze situatie kan de mitochondriale ademhaling verder aantasten en ROS-productie vermeerderen, wat kan bijdragen aan het begin van sarcopenie.
Eerdere studies geven aan dat fysieke activiteit deze leeftijdsgeassocieerde spiertekorten kan compenseren, omdat het de mitochondriale biogenese bevordert. Uit andere studies is echter gebleken dat fysieke activiteit de oxidatieve schade in de skeletspieren juist kan verergeren. Vandaar dat in de wetenschap ook gekeken wordt of fysieke activiteit het beste vergezeld kan worden door een antioxidantentherapie om de nadelige effecten van beweging door ouderen te voorkomen. En co-enzym Q10 is een interessante kandidaat voor de preventie van oxidatieve stress en het steunen van spierfunctionaliteit.
In dit onderzoek van de Italiaanse universiteit van Camerino werd een bepaald soort muizen gebruikt: SAMP8, wat staat voor Senescence Accelerated Mouse-Prone 8. Dit is een in de natuur voorkomende muis, die gekarakteriseerd wordt door een vroege veroudering en een hoge graad van oxidatieve stress.
Deze SAMP8 muizen werden gebruikt om te onderzoeken of een gecombineerde interventie met lichamelijke beweging en ubiquinol-suppletie (de actieve vorm van Q10) in staat was om de mitochondriale functie te verbeteren en de gezondheid van de skeletspieren te behouden gedurende de veroudering. Dat bleek inderdaad het geval. De resultaten van de studie zijn gepubliceerd in Hindawi Oxidative Medicine and Cellular Longevity.
In dit onderzoek werden 5 maanden oude SAMP8 muizen gebruikt in een pre-sarcopenische fase, en werden gerandomiseerd in vier groepen (n=10): een onbehandelde controlegroep, muizen die of fysieke beweging kregen (30 min op een loopband met 5% helling, loopsnelheid 0,5 km per uur), ubiquinol (500 mg per kg per dag) of een combinatie van beweging en ubiquinol.
Twee maanden beweging zorgde - in vergelijking tot de controlegroep - voor verhoogde mitochondriale schade in de spieren van de muizen die alleen hadden bewogen. In tegenstelling hiermee had de groep die een combinatie van ubiquinol en beweging aangeboden had gekregen, juist significant een verbeterde status van de skeletspieren, met behoud van de mitochondriale functie.
De conclusie uit dit onderzoek is dat de combinatiebehandeling voor een synergetisch effect zorgde voor het verbeteren van de mitochondriale functie: zo werkte het de schadelijke effecten van ROS (oxidatieve stress) tegen, en verbeterde het de mitochondriale functie bij deze SAMP8 muizen. Deze resultaten suggereren dat ubiquinol een krachtig supplement kan zijn voor ouderen, in aanvulling op voldoende beweging.
Andreani, C., Combination of Coenzyme Q10 Intake and Moderate Physical Activity Counteracts Mitochondrial Dysfunctions in a SAMP8 Mouse Model, Hindawi Oxidative Medicine and Cellular Longevity Volume 2018, Article ID 8936251, 15 pages https://doi.org/10.1155/2018/8936251,Research Article